ارگ راین یکی از بزرگ ترین و مهمترین بناهای خشتی جهان است. ارگ راین در جنوب غربی شهر کنونی راین در استان کرمان ایران قرار دارد. شهر تاريخي راين در فاصله 100 كيلومتري جنوب كرمان و بر دامنه کوه هزار ، چهارمين رشته كوه مرتفع ايران و مرتفع ترين قله جنوب كشور قراردارد. این بنای تاریخی بزرگ با مساحتی بیش از بیست و دو هزار مترمربع نشسته بر تارك تاريخ ، ميراث ارزشمند و ثروت فرهنگي تاريخی که ساليانه ميزبان هزاران گردشگر داخلي و خارجي ست و دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است. این بنای خشتی تا حدودی به ارگ تاریخی بم شبیه است و بر بالای تپه ای قرار دارد. اين قلعه تا 150 سال پيش ، قابل سكونت بوده است.
تاریخچه
قلعه راین یکی از مهمترین آثار تاریخی کهن راین است و بر موجودیت راین قبل از اسلام مهر تأیید می نهد. گفته می‌شود قدمت آن به دوره ساسانیان بر می‌گردد. در تاریخ کرمان ، از قلعه راین در قرن اول ه.ق. نام برده شده‌است. قلعه‌هایی با قدمت و سابقه بیشتر در این محل وجود داشته که بر اثر حوادث طبیعی از بین رفته‌اند.
ارگ راین یک از دژهای فرمانروایی میرزا حسین خان(راینی)بوده که در زمان نادر شاه افشار و پسر او محمد علی خان در زمان زندیه بوده‌است. این ارگ پس از سرنگونی زندیه به دست آغا محمد خان قاجار جای زندگی نوادگان میرزا حسین خان نامی به میرحسینی بوده که هنوز گروهی از انان در این شهر و بیشترشان در شهر کرمان باشنده هستند.فرمانروایی پدر و پسر در این ولایت نشان از رخنه و محبوبیت آنان در این سرزمین دارد.تا انجا که این ارگ در بسیاری از منابع با نام ارگ میرزا حسین خان نامیده شده‌است.
نقشه قلعه تقریباً مربع شکل و با چندین برج در اطراف مزین شده‌است . دور تا دور قلعه را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از ده متر است . تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سر در بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد.
عناصر قلعه عبارت‌اند از بازار ، اصطبل (تابستانی و زمستانی) ، زورخانه ، خانه‌های اعیانی و محله عامه نشین. این قلعه بخش عامه نشین و اعیان نشین دارد و فضاهای معماری مورد نیاز مردم مانند زورخانه ، مسجد و اصطبل در آن دیده می‌شود. مصالح کلی آن خشت خام است.